Na początku było Słowo, a Słowo było u Boga, i Bogiem było Słowo. Ono było na początku u Boga. Wszystko przez Nie się stało, a bez Niego nic się nie stało, co się stało. Jn 1, 1–3

Panorama

Słowo – logos – nauka. Słowo logos ukryte jest w nazwach nauk przyrodniczych takich jak biologia (bios-logos, nauka o organizmach żywych), geologia (ge-logos, nauka o ziemi). Dziś powiedzielibyśmy: informacja. Władzę posiada ten, kto ma dostęp do informacji. Materialne fundamenty naszego świata rozmywają się w miarę, jak docieramy do coraz drobniejszych cegiełek budujących rzeczywistość. Nasz świat, w sferze najmniejszych wymiarów, jest nicością. Jak to się dzieje, że nicość tworzy, na naszym poziomie, tak różnorodny świat, wręcz nieskończony w swojej rozmaitości? Co decyduje o tym, co widzimy, czego dotykamy? Informacja, która sama w sobie nie jest materialna.

Zdecydowałem się na najprostsze zobrazowanie słowa w postaci księgi Pisma Świętego. W poszukiwaniu odpowiedniego kontekstu Biblioteka Jagiellońska wydała się być dobrym miejscem. Jej dzieje sięgają XIV wieku. Przez wieki gromadzi dzieła myśli ludzkiej z zakresu nauki, filozofii, literatury. Sama Czytelnia Główna jest miejscem monumentalnym, w którym odczuć można powagę słów – obserwacji, myśli i twórczości ludzkiej.

Zbliżenie

By wejść do Biblioteki należy uzyskać odpowiedni dokument – wypełnić formularz, w którym podaje się dane osobowe. Potem w szatni trzeba pozostawić okrycie oraz torbę lub plecak, a potrzebne rzeczy włożyć do plastikowego koszyka. Potem pracownicy ochrony weryfikują dokument, sprawdzają koszyk i już można wejść na piętro.

Nie miałem jasno określonego celu, chciałem po prostu obejrzeć Bibliotekę i poszukać w niej miejsca na zdjęcie. Wymyśliłem „cel zapasowy”: dostać się do czytelni by przeglądnąć literaturę związaną z fotografią.

Trafiłem do Czytelni Głównej, wszedłem na galerię i zacząłem poszukiwać działu fotografia. Powinien być gdzieś między filmem a teatrem. Nie było, wziąłem więc dwie pozycje teatralne i jedną filmową, zszedłem na dół, usiadłem w jednej z ław i zacząłem czytać. W przerwach rozglądałem się i próbowałem odczuć atmosferę miejsca. Było cicho i spokojnie, osoby, które przechodziły, siedziały za ławami podobnie jak ja, poruszały się jak w zwolnionym tempie. Ogarnąłem wzrokiem czytelnię i zauważyłem miejsce na galerii, na wprost.

Po kilku dniach przyszedłem już z podaniem, poszukując dyrekcji Biblioteki. Krzysztof Frankowicz, dyrektor do spraw zbiorów, przyjął mnie w swoim gabinecie, zapoznał się z prośbą i wyraził ciepłe słowa na temat projektu. Wraz z zezwoleniem na wykonanie i wykorzystanie zdjęcia zobowiązał mnie do dostarczenia dwóch egzemplarzy wydawnictwa zawierającego fotografię.

Pismo Święte, które zostało fotografowane, odnalazłem w Domu Pomocy Społecznej „Betania”. Znalazłem je poszukując motywu do zdjęcia „Jezus jest światłem”, na najwyższym piętrze Domu, na poddaszu, w stojącej na uboczu biblioteczce. Właścicielka tego egzemplarza zmarła kilka lat wcześniej. Sama księga, oprawiona w skórę, nosi ślady wieloletniego używania, jej tekst jest w wielu miejscach zakreślany, z ręcznie pisanymi komentarzami.

Tym razem, gdy wchodziłem do Biblioteki, pracownicy ochrony, sprawdzając zawartość mojego koszyka, nie zwrócili uwagi na aparat fotograficzny ani na zgodę dyrekcji, natomiast dokładnie obejrzeli Starą Księgę. W Czytelni wyszedłem na galerię, położyłem książkę i otworzyłem ją. W ten sposób Słowo zawarte w Piśmie Świętym, wraz z ręcznie pisanymi słowami wiernej jego czytelniczki, zostało umieszczone pośród wielu słów ludzi, którzy swoje życie poświęcili badaniu, tworzeniu i operowaniu słowem.